ماهیت تعهدات پزشکی در پرتو مطالعه ی تطبیقی

با مداقه در ماهیت تعهدات صاحبان حرف پزشکی مشخص می گردد که اگر چه فقها صراحتاً از تعهد به نتیجه یا تعهد به وسیله بودن صاحبان حرف پزشکی ذکری نکرده اند، ولی از فحوای کلام و عبارات آنها این امر به وضوح هویداست. در فقه امامیه، قول مشهور قائل به این است که تعهدات طبیب حاذقِ مأذون، تعهد به نتیجه می باشد و فقط در صورت اخذ برائت قبل از عمل ممکن است مسؤولیت طبیب ساقط گردد. اما در فقه اهل تسنن قول مشهور برخلاف نظر فقهای امامیه است و آنها علی الاصول تعهد طبیب را تعهد به وسیله می دانند. در حقوق کشورهای اسلامی، فرانسه و نظام حقوقی کامن لا هم علی الاصول تعهد طبیب را تعهد به وسیله می دانند. در حقوق موضوعه ی ایران هم به نظر می رسد برخلاف نظر قانونگذار که به تبع قول مشهور فقها تعهد پزشک را تعهد بی نتیجه می داند عده ای از حقوقدانان، تعهد پزشک را در صورت اخذ اذن و داشتن حذاقت، علی الاصول تعهد به وسیله می دانند.